Dừng nghe những lời nói dối của xã hội nói với bạn để được sống cuộc sống của chính bạn
Nghe là nói dối thì quá là cực đoan, có lẽ một từ bớt cực đoan hơn một chút là những thứ cả xã hội đang điều hướng bạn để bắt bạn sống theo một cách nào đấy. Dưới đây là một số trường hợp điển hình như vậy:
- Bố mẹ bắt con học giỏi, tự hào khi con học giỏi. Làm con cảm thấy tự hào khi đạt điểm cao và feel horrible khi học dốt.
- Làm được việc lương cao thì được coi là thành công.
- Tuổi trẻ phải làm việc chăm chỉ để được nghỉ hưu thoải mái
- .v.v.
Thực ra, tôi chẳng có vấn đề gì về việc học giỏi, làm việc chăm chỉ, kiếm được nhiều tiền. Nếu tôi có tất cả những thứ đó, tôi cũng chẳng phản đối.
Tuy nhiên, đó không phải là mục tiêu cuộc sống của tôi.
Chúng cũng không nên là mục tiêu cuộc sống của bất kỳ ai nếu họ chưa suy nghĩ kỹ về mục đích để sở hữu chúng.
Con người được nuôi lên như một bầy cừu
Bản năng cơ bản của con người là thực hiện những hành động để được nhận thưởng. Trong quá trình lớn lên, cách bố mẹ nuôi con sẽ hình thành thói quen cho chúng. Trong công việc, việc thiết kế lương thưởng (và phạt) là công cụ hữu hiệu để ép buộc nhân viên vào một khung thói quen nào đó.
Giống như việc thuần hóa động vật, hệ thống giáo dục và lao động sẽ tìm cách để sản xuất ra những người phù hợp với hệ thống, không quan tâm đến việc họ có muốn hay không.
Học sinh giỏi được tán dương. Học sinh dốt bị dè bỉu.
Hệ thống thưởng những kẻ biết nghe lời, cúi đầu làm việc chăm chỉ.
Sói muốn cừu chỉ mãi làm cừu
Không phải tất cả chúng ta đều là cừu. Sói có trong chúng ta, và họ là những người dám nghĩ khác, dám làm khác.
Sói đơn độc. Sói có cách suy nghĩ riêng và khó lòng tìm được sự đồng cảm của cừu. Vì thế, sói nhiều khi cảm thấy mất niềm tin và đặt hết trách nhiệm lên đôi vai của chúng.
Khi lũ cừu còn mải đi ăn những phần thưởng ngắn hạn (chờ được tán dương, chờ được thưởng ngắn hạn), sói đi tìm những thứ phù hợp với riêng chúng. Một số sẽ chọn lối sống riêng, đơn giản vì chúng nghĩ rằng chúng quá cá tính để nghe theo lời hệ thống. Một số khác sẽ leo lên lên những vị trí cao trong xã hội: làm chủ công ty, làm chủ đất nước. Tuy nhiên, chúng không tạo một môi trường để cừu phát triển mà chỉ nghĩ đơn giản: cừu sẽ mãi là cừu, phải thuần hóa chúng để giữ chúng ở nguyên trong chuồng.
Tôi nghĩ rằng, cừu có thể thoát xác để hóa sói. Và theo cách ẩn dụ này, chúng ta cần một xã hội có rất nhiều sói. Cách thế nào thì tôi sẽ giải thích dưới đây.
Thoát khỏi bầy cừu
Nếu bạn chỉ muốn một solution đơn giản để giúp bạn thoát khỏi trạng thái bị kẹt: “Đừng nghĩ như một con cừu nữa. Hãy nghĩ mình như một con sói (hay bất kỳ con vật nào khác, miễn là không phải con cừu).”
Phiên bản dài hơn: không đơn giản một chút nào, bạn đang đối diện với việc gỡ bỏ một lối mòn suy nghĩ đã được hình thành trong bạn trong nhiều chục năm.
Thay đổi về tư duy: đầu tiên, bạn cần question tất cả những cơ chế thưởng-phạt xung quanh bạn. Chúng có đang làm cho bạn rơi vào một lối mòn hành động hay không.
Bước hai, hỏi bản thân bạn đang thực sự muốn gì. Nếu bạn muốn làm cừu vì như vậy là hạnh phúc nhất. Fine. Congratulations. Bạn là một con sói đội lốt cừu. Được sống và làm những thứ bạn thực sự cảm thấy ý nghĩa là điều nhiều người ghen tị. Ngược lại, nếu bạn thấy những thứ bạn đang làm không liên quan gì đến thứ bạn thực sự muốn. Bạn cần chuẩn bị để thoát khỏi việc làm cừu.
Bước ba: thay đổi trong hành động: Xã hội nghĩ rằng mỗi người cần phải chấp nhận thật nhiều rủi ro để được làm cái họ muốn. Phải nghỉ việc để lao ra kinh doanh và khởi nghiệp. Sai. Những nhà khởi nghiệp thành công đều cần thời gian để thử nghiệm mô hình kinh doanh của họ trước khi commit thời gian và tiền bạc. Quan trọng nhất trong thời gian thoát khỏi bầy cừu là không quên tại sao bạn đang làm thứ bạn đang làm. Sự đột phá không đến trong một khoảnh khắc (lại là một thứ nữa chúng ta bị lừa bởi phim ảnh!). Sự đột phá đến từ việc bền bỉ xây dựng đủ đà để thoát khỏi cái bẫy của bầy cừu.
Kết
Sói và cừu chỉ là cách ẩn dụ nhà quê của tôi. Sói và cừu không có ý nghĩa tiêu cực hay tích cực gì cả. Toàn bộ bài viết này chỉ để nói đến một ý đơn giản: đừng sống răm rắp như đang bị thuần hóa. Hãy dừng lại một chút, hỏi bản thân mình đang muốn gì. Tự hào vì bạn được sống với chính bạn và đừng để ý đến sự đánh giá của đàn cừu. Tôi thán phục những người dám sống và hết mình với cái họ yêu dù xã hội coi cái họ làm ngu xuẩn đến mức nào.
Hãy sống đúng với chính bạn, dù bạn:
Muốn xây dựng một doanh nghiệp tỉ đô bất động sản,
Hay bạn muốn nghỉ hưu sớm, sống thảnh thơi không cần sân si với xã hội,
Hay bạn yêu giày, muốn sống chết để sở hữu những đôi giày sneakers đẹp nhất, độc nhất.
